Преспанското Езеро е езеро кое го делат три држави – Република Македонија (најголем дел), Грција и Албанија. Во рамките на Македонија, тоа се наоѓа во југозападниот дел од земјата.

На македонскиот дел, преспанската котлина е ограничена со планините Баба (со највисокиот врв Пелистер 2600м) на исток и Галичица (2235м) на запад. На север е планината Плакенска и Бигла (1933м), а на југ на албанскиот дел со Горбач (1750м) и нешто пониските ограноци од Галичица.

Во Преспанската котлина се наоѓаат двете езера: Малото и Големото Преспанско Езеро. Во водите на Големото езеро се наоѓа тромеѓето на македонската, албанската и грчката граница.

Големото Преспанското Езеро, зафаќа површина од 284 км2, со 54м најголема длабочина и надморска висина од 853м и спаѓа меѓу најчистите езера во светот. Од вкупната површината на езерото 65% припаѓа на Македонија, 18% на Албанија и 17% на Грција. Малото Преспанско Езеро зафаќа површина од 45,59 км2 и е за три метри повисоко од Големото, се наоѓа на територијата на Грција и мал дел во Албанија.

На македонскиот дел од Големото Преспанско езеро, главни притоки со кои се храни со вода се реките Источка, Преторска, Брајчинска и Голема Река, која поминува низ градот Ресен. Водите на Преспанското езеро преку понорници истекуваат во Охридското езеро, како резултат на фактот што Преспанското езеро за 158 м е повисоко од Охридското езеро.

Геологија на Преспанското езероkarpa

Во Големото Преспанско езеро има два острови: Голем град или Св. Петар и Мал град Островот Голем Град е прогласен за строг природен резерват заради специфичните геоморфолошки карактеристики, карактеристичната флора и фауна и поради своето историско минато. Островот Голем град е долг 750 м, а широк 450 м, со највисок дел 50 м над езерото. Островот Св. Павле е помал - долг е 300 м, а широк 150м со 25-30 м највисок дел на езерото. На Голем град секоја година се вршат археолошки испитувања, постојат археолошки наоѓалишта од ранохристијанскиот период и базилика од словенскиот период. Островот е ненаселен.

Флора и фауна

Езерото е богато со риба, а особено се познати преспанскиот крап и рибите белвици-нивички. Најзастапена е нивичката или белвицата, потоа крапот, црвеноперката, скобустот, мренката, кленот и др. Кон крајот на педесетите години езерото порибено е и со охридска пастрмка, која се задржала во подлабоките води, Нивичкиот залив, Казан и Коњско.

На Преспанското езеро богат е и птичјиот свет. Присутни се ендемски птици, како и птици преселници кои престојуваат во пролетно-летниот период и птици преселници кои на кратко престојуваат во околните блата како попатна станицаза одмор и исхрана. Атрактивен во водите на Преспанското езеро е белиот пеликан, кој лови риби заедно со црниот гавран. Во плитките води присутни се повеќе видови чапју, норки, галеби и други птици.

Растителниот свет е доста богат,како во самото езеро така и во околните блата. На островот Голем град, како ендемично растение се среќава Фојова шума (Juniperius Foeditissimа).

Легенда за настанокот на езерото

На местото на денешното убаво Преспанско Езеро, според легендата се простирало широко плодородно поле. Во близината на ридот имало седум кладенчиња, кои никогаш не замрзнувале. Нивните бистри води биле ostrovotгордост за цела долина. Навечер кладенчињата со чепови (цифуни) се затварале. Во тоа време, две племиња, непрестано војувале за убавата долина. Ќерката на кнезот од едното племе Преспа, била многу убава. Таа секоја вечер одела под ридот, до кладенчињата, по вода. Еднаш, кај кладенчињата Преспа го видела синот на кнезот од другото племе. Нивните погледи се сретнале. Срцата им затрепериле. Се родила љубов. Оттогаш, младите почнале скришум да се сретнуваат. Една вечер, младиот син на кнезот кој се викал Лабид, ја чекал убавицата недалеку од кладенчињата. Таа стрчала, неосетно му се приближувала убвата девојка, лесна како срна. Таа стрчала, намерно ги извадила седумте чепа од кладенчињата и водата бликнала на долж и шир по долината... Кога ја видел младичот, со неколку скока ѝ го попречил патот и се нашле лице в лице ... Се фатиле за раце и тргнале кон ридот. Се качиле на врвот. Се прегрнале и паднале во љубовна игра. Шумолењето на водата и љубовната игра ги успала двајцата млади. Кога се разбудиле, во раните зори, пред нивните очи светнало едно сиво-зеленикаво езеро ... Дотогаш, стражарите на двете племиња ги известиле своите кнезови за покачувањето на нивото на водите и тие, племињата тргнале на пат - едното тргнало на југ, а другото се населувало во полите на Галичица... Лабид ја прегрнал Преспа и бакнувајќи ја, му рекол: “Сега нема за што да војуваат нашите племиња!“ Младите стапиле во брак, а настанатото езеро, во чест на убавицата се нарекло Преспанското Езеро а населбата околу него го добила името Преспа.